Vertalers vertellen - Ben je lid van een vakbond of vereniging?
Er bestaan verschillende belangenorganisaties voor vertalers, binnen en buiten het Nederlandse taalgebied. Negen vertalers delen hun overwegingen. Zijn ze lid van een vakbond of vereniging? Wat hebben ze eraan (gehad), wat zijn de voordelen, en eventuele nadelen?
Nicolette Hoekmeijer, vertaler in het Nederlands uit het Engels
"Zeker ben ik lid van een vakbond, en wel van de Auteursbond. Zeker in een beroep waarin je vaak als eenling onderhandelt met een commerciële uitgeverij, is het van ongekend belang om als groep voor je belangen op te komen en te zorgen dat je niet – of in mindere mate – tegen elkaar wordt uitgespeeld.
De voordelen zijn legio. Het belangrijkste voordeel is in mijn ogen het bestaan van een modelcontract en het jaarlijkse overleg over indexering. Toegegeven, die indexering komt er al jaren bekaaid vanaf, maar er is wel een stijgende lijn aan te wijzen. Als je kijkt naar de – in ieder geval in het verleden – minder sterk georganiseerde wereld van de ondertitelvertalers, zie je hoe het ook anders kan: die tarieven zijn gedurende langere tijd steeds verder gedaald."
Luk Van Haute, vertaler uit het Japans in het Nederlands
"Ik ben lid van de Vlaamse Auteursvereniging (VAV). Een voordeel is zeker dat je er terecht kunt voor juridisch advies. Ze lezen op verzoek je contract na voor je het ondertekent, om te zien of het voldoet aan de voorwaarden van het modelcontract, en ook royalty-afrekeningen kijken ze desgewenst na. Bovendien is het ook fijn dat vertalers er echt als auteurs worden beschouwd."
Goedele De Sterck, vertaler uit het Nederlands in het Spaans
"Ik ben sinds jaar en dag lid van ACE Traductores, de Spaanse vereniging van literair vertalers, en raad alle beginnende vertalers ten zeerste aan om zich aan te sluiten bij een dergelijke vereniging. Het levert een waaier aan voordelen op in ruil voor een kleine jaarlijkse bijdrage in de vorm van lidmaatschap.
Ik noem er hier enkele: een distributielijst waar alle vragen zo goed als meteen beantwoord worden, juridische bijstand (voor het opmaken van vertaalcontracten, het oplossen van problemen met betalingen, e. d.), toegang tot een mentoraat, cursussen en korting op cursussen van zusterorganisaties, organisatie van allerhande activiteiten zoals vertaaldagen, workshops, bijeenkomsten met vertaaldocenten, beroepsvertalers en studenten, tijdschrift voor en door literair vertalers, campagnes voor het vergroten van de zichtbaarheid en het verbeteren van de situatie van de vertaler, enz.
Als alle vertalers zich zouden aansluiten bij een dergelijke vereniging, zouden we ongetwijfeld meer waardering, meer respect en betere arbeidsvoorwaarden kunnen afdwingen. Samen sterk!"
Huub Stegeman, vertaler uit het Engels en Duits in het Nederlands
"Ik ben lid van de Vlaamse Auteursvereniging of de Auteursbond (ik ben steeds lid van die van het land waarin ik op dat moment woon)."
Andrea Kluitmann, vertaler uit het Nederlands in het Duits
"Ik ben zowel lid van de Duitse als van de Nederlandse vakbond. Het voordeel is dat je op borrels of ontmoetingen je netwerk kunt uitbreiden, aan interessante cursussen en workshops kunt deelnemen, goed geïnformeerd bent over wat er zoal speelt op jouw terrein, je solidair opstelt en juridische bijstand kunt aanvragen. Nadeel: het is helemaal niet duur voor wat je krijgt, maar het kost je wel elk jaar veel geld."
Lies Lavrijsen, vertaler uit o.a. het Engels en Italiaans in het Nederlands
"Ik ben lid van De Vereniging voor Nieuwe Vertalers. Erg nuttig om ervaringen uit te wisselen, vragen te stellen (over vertaalkwesties, maar ook over bv. BTW) en gelijkgestemden te leren kennen. En ook goed voor de visibiliteit."
Martin de Haan, vertaler uit het Frans in het Nederlands
"Ik ben lid van de Auteursbond. Het zeer grote voordeel is dat je daarmee opkomt voor de belangen van je beroepsgroep (bijv. in de vorm van de Modelcontracten die de Auteursbond onderhandelt met de uitgevers). De bond geeft ook informatie over belangrijke ontwikkelingen, en biedt toegang tot mailinglijsten. Het lidmaatschap is helaas niet goedkoop, maar er is een instaptarief en studenten kunnen sinds 2020 zelfs gratis lid worden."
Jan Willem Bos, vertaler uit het Roemeens in het Nederlands
"Ik ben al heel veel jaren lid van de Auteursbond. Directe, meetbare voordelen zijn er wellicht niet, maar het is belangrijk dat er een beroepsvereniging is die opkomt voor de belangen van schrijvers en vertalers en die daarom onze steun verdient."
Laura Watkinson, vertaler uit het Nederlands in het Engels
"Ik ben lid van de Auteursbond, the Translators’ Association/The Society of Authors, the American Literary Translators Association en de Society of Children’s Writers and Illustrators. Ik ben freelancer en werk graag alleen maar ‘no man is an island’. Ik vind het dan ook belangrijk om in contact met collega’s en met de uitgeverswereld te blijven. Je hebt dan de kans om andere vertalers te steunen en ook gesteund te worden. Op praktisch niveau heb ik ook advies van de verenigingen gekregen over bijvoorbeeld contracten of een goede boekhouder."