Literair vertalers in Nederland en Vlaanderen bevinden zich in een steeds kwetsbaardere positie op de arbeidsmarkt. Factoren zoals de dominantie van het Engels, de stijgende verkoop van anderstalige titels en de opkomst van artificial intelligence (AI) hebben een significante impact op hun toch al precaire situatie. Dit blijkt uit een kwalitatief onderzoek uitgevoerd door de Boekmanstichting in opdracht van het ELV.
Professionaliseringstrajecten zijn een nieuwe vorm van individuele begeleiding die van start gaat in 2025. Belangstellenden kunnen zich uiterlijk 1 maart a.s. kandidaat stellen.
De Dr. Elly Jaffé Prijs 2024 voor de beste literaire vertaling uit het Frans naar het Nederlands is toegekend aan Kiki Coumans. Zij krijgt de prijs voor haar oeuvre en in het bijzonder voor haar vertaling van Zomer ’80 van Marguerite Duras dat in 2022 bij uitgeverij Vleugels verscheen. De Dr. Elly Jaffé Prijs bedraagt 40.000 euro en is daarmee één van de grootste literaire vertaalprijzen van Nederland.
In 2025 organiseert de Vertalersvakschool met steun van het Cultuurfonds een aantal activiteiten rond het literair vertalen uit het Arabisch. De eerste activiteit is een korte cursus vertalen uit het Arabisch. De cursussen bestaan uit acht sessies op locatie. De docente is Djûke Poppinga.
De Vondel Translation Prize 2024 wordt toegekend aan Kristen Gehrman voor The History of My Sexuality (Granta), haar Engelse vertaling van De geschiedenis van mijn seksualiteit van Tobi Lakmaker (Das Mag). ‘Kristen Gehrman is er met verve en onweerstaanbaar komische timing in geslaagd Lakmakers vrijpostige vertelstem tot leven te wekken’, aldus de jury.
Sinds de publicatie van de eerste editie van de Leerlijn Literair Vertalen is er veel veranderd in het beroep van de literair vertaler. De herziene editie van 2024 van de Leerlijn speelt in op enkele van de belangrijkste veranderingen van de afgelopen jaren, met name op het toenemende gebruik van generatieve AI en andere digitale hulpmiddelen.
2024 was een bewogen jaar voor de letteren en het literair vertaalveld. De verdere opkomst van AI in de uitgeefwereld, de mogelijke btw-verhoging op boeken, aangekondigde bezuinigingen op het voortgezet onderwijs en de gevolgen daarvan voor de talenstudies. Van vele kanten staan het veld en het vak onder druk. Het ELV heeft desondanks weer een impuls gegeven aan de loopbanen van vele vertalers in en uit het Nederlands. Over al onze activiteiten en meer lees je in dit jaarverslag.
Onlangs hebben we een aantal mentoren en gementoreerden gevraagd om een verslag te schrijven over hun ervaringen tijdens het geven en krijgen van een van onze individuele begeleidingstrajecten. De aankomende tijd zullen we elk van deze verslagen op onze website publiceren. Maarten Liebregts, vertaler uit het Japans, bijt het spits af met een reflectie op zijn rol als mentor tijdens het mentoraat van Sarah Van Camp. Zij kreeg een mentoraat toegekend om te werken aan de vertaling van Voordat je herinnering vervaagt van Toshikazu Kawaguchi.
De Literaire Uitgevers Groep (LUG) en de Auteursbond zijn het eens geworden over een verhoging van het woordtarief met 3,5%. Per 1 januari 2025 wordt het nieuwe minimale woordtarief voor literaire vertalingen 7,80 cent (was 7,50 cent).
Vijf vertalers zijn genomineerd voor de Vondel Translation Prize 2025. Dat heeft de British Society of Authors zojuist bekendgemaakt. ‘De vertalers van de shortlist zijn deze idiosyncratische werken en uitdagende thema’s met uitzonderlijke vakbekwaamheid en niet-aflatende integriteit te lijf gegaan, en bovenal met flair’, aldus de jury.