Lezing Piet Devos: 'Het vertalen van zintuiglijke waarneming'

In zijn lezing zal Piet Devos het hebben over de specifieke problemen die het contextgebonden karakter van de zintuiglijke waarneming aan de literaire vertaler stelt. Hoe mensen de wereld zien, horen, voelen, ruiken en proeven, wordt in sterke mate bepaald door de tijd en de cultuur waarin zij leven. Deze cultuurhistorische specificiteit van de waarneming komt ook tot uiting in literaire teksten, zodat dit onvermijdelijk een weerslag heeft op de vertaling van deze teksten naar een andere taal en (zintuiglijke) cultuur.

Deze problematiek wordt geïllustreerd aan de hand van concrete voorbeelden, doorgaans ontleend aan Devos’ eigen vertaalpraktijk en onderzoek. Het gaat daarbij allereerst om de vroegtwintigste-eeuwse avant-gardepoëzie van de Chileense dichter Vicente Huidobro (1893-1948). Zowel in Huidobro’s poëtica als in zijn eigen vertaaltheorie stond het visuele effect van poëtische beelden centraal. De nadruk op de beeldende kracht van poëzie is geen toeval, als je weet dat Huidobro zich sterk liet inspireren door de opkomst van de film, het kubisme in de schilderkunst en het gedachtegoed van de Franse filosoof Henri Bergson.

Terwijl Huidobro vooral zijn eigen zienswijze wilde uitdragen om de poëzie te vernieuwen, kan een afwijkende manier van waarnemen ook het gevolg zijn van een lichaam dat niet binnen de heersende culturele normen past. Denk bijvoorbeeld aan de ervaringen van mensen met een beperking, transgenders of immigranten met een andere culturele achtergrond. De lezing richt zich op de eerste categorie van ‘normbrekers’ en stelt de poëzie van de hedendaagse, Amerikaanse dichter Raymond Luczak aan de orde. In Luczaks werk speelt de doofheid van de auteur namelijk een cruciale rol.

De lezing vindt plaats op vrijdag 29 november, van 17.00 tot 19.00 uur op Janskerkof 2-3 te Utrecht, zaal 019. De toegang is gratis, aanmelden bij c.koster@uu.nl of g.m.w.vanegdom@uu.nl.