Terras gaat vertaalcellen inrichten
Met steun van het Cultuurfonds start Terras met de inrichting van zogenaamde vertaalcellen, waarin bijzondere expertise wordt gebundeld: kleine vertaalcollectieven waarin een taalexpert samenwerkt met een redacteur en twee literair vertalers (een met weinig en een met meer of veel ervaring) om belangwekkende literaire teksten te ontsluiten en de relatief onbekende wereld en cultuur die erin schuilgaat toegankelijk te maken voor Nederlandstalige lezers.
Noodzakelijke impuls
Het tijdschrift Terras, dat zich richt op het vertalen van internationale literatuur, is dagelijks met vertalingen en vertalers in de weer: het wil nieuwe stemmen ontdekken, aandragen, inleiden, vertalen, presenteren en neerzetten in nieuwe vruchtbare grond. Daarbij voelde en voelt de redactie voortdurend de schaarste aan literair vertalers van teksten in veel ‘kleine’ talen, met name voor poëzie – we noemen het Groenlands, het Oerdoe, het Oeigoers.
Het idee is om vertalers en aspirant-vertalers samen te brengen rond talen die nog geen of nauwelijks vertalingen hebben. Het gehele project zien we als een noodzakelijke impuls tegen het langzaamaan verdwijnen van vertaalexpertise en voor het diversifiëren van literatuur in vertaling, door het verzamelen van nieuwe ervaringen en kennis – in de verwachting dat het project informatie oplevert over hoe en onder welke omstandigheden collectief vertalen vruchtbare resultaten oplevert die geschikt zijn voor publicatie én de verduurzaming van de overdracht van kennis tussen de betrokken personen.
Zichtbaarheid
Het project ‘Vertaalcellen’ wil bijdragen aan een levendige en diverse Nederlandse vertaalcultuur. Het wordt zichtbaar gemaakt via jaarlijkse presentaties en in de te verwachten bijdragen aan de themanummers en bijzondere uitgaven van Terras. Doordat nieuwe en tot nog toe nauwelijks of niet vertaalde stemmen uit de wereldliteratuur beschikbaar worden gemaakt voor een Nederlandstalig publiek, wordt ook de literatuur en de taal van de lage landen potentieel ruimer – indachtig de uitspraak van Raster-redacteur Jacq Vogelaar over de Nederlandse poëzie: ‘als die niet door poëzie van elders gevoed of bevrucht wordt, verpietert ze.’
Collectieve vertaling
Om het gebrek aan (jonge, nieuwe) vertalers voor kleine talen op te vangen, zet Terras een vertalerspool op waarvan de leden elkaar ideeën aandragen, elkaars kennis verrijken en vertaalvaardigheden stimuleren. Het model waarmee gewerkt wordt is dat van de collectieve vertaling, met dien verstande dat de vertalingen vervolgens individueel hun uiteindelijke en concrete vorm krijgen. Op deze manier kunnen nieuwe vertalers opgeleid worden in een bijzonder intensief en collectief mentoraatscollectief én worden er nieuwe vertaalgebieden ontsloten.
Inrichting vertaalcellen
Met steun van het Cultuurfonds worden in de jaren 2024 en 2025 vijf vertaalcellen ingericht en aan het werk gezet, te beginnen met Lets en Indonesisch. Terras wil graag samenwerken met geïnteresseerde vertalers en instellingen. Sommige vertaalcellen zullen internationaal functioneren en gebruikmaken van digitale middelen van samenwerking; andere komen bij elkaar op plekken in de Nederlandse wereld van het vertalen, overal waar onze vertaalcultuur kan blijven bloeien.