Kris Van de Poel luidt het ELV-jubileum in

Zonder vertaalde pareltjes in mijn schoolhandboek Nederlands was ik nooit in de bibliotheek op zoek gegaan naar Ibsen en Strindberg. 

Zonder literair vertalers als Sosha en Jerzy zou ik nooit de rijkdom van het Pools hebben kunnen proeven. 

Zonder het vak literair vertalen zouden heel wat van mijn Deense studenten werkeloos geworden zijn.

Twintig jaar hard werk, je ziet het zo. Waar het Expertisecentrum Literair Vertalen begon als Steunpunt Literair Vertalen met een Zomercursus, biedt het ELV vandaag een rijk aanbod aan ondersteuning, de afgelopen jaren helemaal online. Wie had verwacht dat er zoveel mogelijkheden binnen handbereik zouden liggen: van cursussen tot kennisbank, mentoraten en ontwikkelingstrajecten-op-maat.

Beginnende literaire vertalers staan er gelukkig niet alleen voor en ze weten dat elke vorm van professionalisering bij het ELV wetenschappelijk verankerd is.

En daar begint de toekomst.

Maar hoe willen we dat die toekomst eruitziet? Om culturen toegankelijk te maken en de wereld wat groter, hebben we competente vertalers nodig, mensen met een hart voor taal, mensen met een gevoel voor cultuur in al haar diversiteit. Hoe geven we jonge mensen dat kleine extra zetje om vertaler te worden en hoe zorgen we dat hardwerkende vertalers de zin behouden om met passie voor taal en literatuur hun vertaalwerk verder te zetten?

#RoemDeVertaler

#PraiseTheTranslator 

#ElogiaETraductor

#HonneurAuTraducteur

#HonraAlTraductor 

#EhreDenÜbersetzer

#OnoraIlTraduttor

Een antwoord veronderstelt een visie op de positie van de vertaler. Daarbij wijst het Vertaalpleidooi verTALEN voor de toekomst uit 2019 de weg, maar toch staat twee jaar later onze vertaalcultuur nog steeds onder druk. De economische en maatschappelijke waardering van de vertaler is nog steeds voor verbetering vatbaar. Het nieuwe Europese OMC-rapport over vertalen en meertaligheid, waaraan een werkgroep in opdracht van de Europese Commissie werkt, moet de weg effenen naar meer erkenning.

In de Lage Landen mogen we trots zijn op wat we tot nu toe op het vlak van vertalen hebben bereikt. Het ELV, de universiteiten van Leuven en Utrecht, Literatuur Vlaanderen, het Nederlands Letterenfonds en de Taalunie proberen vol energie stappen vooruit te zetten, ieder op hun manier. Het ELV zet tijdens deze jubileumperiode de zichtbaarheid van de vertaler centraal, onder andere via de campagne #RoemDeVertaler. De hoop is daarmee iets te kunnen losweken en wat meer glans te geven aan al die fantastische (toekomstige) vertalers die voor ons – met de steun van het ELV – al die deuren naar ongekende werelden openen.  

Ik wens het ELV alvast een heel fijne jubileumperiode en vooral een voorspoedige toekomst.

Kris Van de Poel