Vertaalprofiel van Michal van Zelm

Over mij

Hieronder vindt u een overzicht van mijn gepubliceerde en nog te verschijnen vertalingen. Zie mijn profielpagina op Facebook of mijn Instagram voor nieuws over mijn werkzaamheden als vertaler. Als u contact met mij wilt opnemen, kunt u dit formulier of de knop op deze pagina gebruiken.

Mijn vertalingen zijn te vinden of te bestellen bij (de webwinkel van) uw plaatselijke boekhandel, direct bij de uitgever (via de linkjes hieronder), of bijvoorbeeld bij Bol.

[English] Welcome to my profile page at the ELV. Here you can find an overview (in Dutch) of my published (verschenen) and upcoming (verwacht) literary translations. You can contact me using this form the button on this page that says "Neem contact op". Or you can find me on Facebook or Instagram.

Verschenen vertalingen

2024

• Lars von Trier & Niels Vørsel: fragment uit Het Rijk

  📄 filmscript, verschenen in Terras #25 'Eiland'; oorspronkelijke titel: Riget (Kopenhagen, 1993)

• Commune N: MM

  🎵 literair audiowerk gebaseerd op Mijn mannen van Victoria Kielland. Gratis te beluisteren op Bandcamp: communen.bandcamp.com/album/mm

• Jonas Eika: Na de zon

  📖 verhalen, verschenen bij Koppernik; oorspronkelijke titel: Efter solen (Kopenhagen, 2018)

  "[...] een feest van een boek, dit Na de zon, met verhalen die zich overal op aarde afspelen, waarin moeiteloos geschakeld wordt tussen het tedere en het vulgaire en waarin de uitwassen van onze economische ordening zo treffend worden uitvergroot dat je ervan overtuigd raakt dat de verbeelding van kunstenaars het altijd zal blijven winnen van de smerigste commerciële ontwikkelingen." Sebastiaan Kort in NRC ★★★★☆

  "Na de zon is een wild en slim pleidooi voor weerbarstigheid. Met Simone Weil en Clarice Lispector als inspiratiebron is Na de zon een mystiek ideeënboek. Eika spoort je aan een schemerzone op te zoeken, want waarom zouden we vandaag niet meer flirten met het mystieke? Een pareltje." Siska Baeck in De Standaard ★★★★★

  "De jonge Deense schrijver Jonas Eika (1991) grijpt je vanaf de eerste pagina’s van zijn bundel Na de zon bij de kladden door zijn bijna lichamelijke, zinderende schrijfstijl. [...] Grillig maar ­opwindend proza dat uit de kluisters breekt." Dirk Leyman in De Morgen

  "Er zit iets in het water in Denemarken. Het smaakt zoet en weeïg en ruikt naar geld en de dood. Het is anarchistisch, anti-kapitalistisch en bevangen van het einde van de wereld zoals we die kennen. Het is queer, fluïde, amorf en laat zich niet vangen in hokjes of structuren. Het leverde ons eerder al romans als Het personeel van Olga Ravn en, onlangs nog, Geld als water van Asta Olivia Nordenhof op. Zwevende, haast dromerige vertellingen over werk, kapitaal en hoe daar al dan niet aan te ontsnappen valt." Jonathan van der Horst op Tzum.

  De vertaler ontving voor deze vertaling een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds.

• Asta Olivia Nordenhof: Geld als water

  📖 roman, verschenen bij Das Mag; oorspronkelijke titel: Penge på lommen (Kopenhagen, 2020)

  "Heen en weer springend in de tijd schetst Asta Olivia Nordenhof het tragische leven van twee gebutste zielen, vol armoede en geweld, die gevangen zitten in een relatie waarin liefde en haat een onontwarbare kluwen vormen. Nordenhof experimenteert met een onconventionele, af en toe ronduit irritante vorm, maar haar beelden zijn zo krachtig en haar zinnen zo mooi dat dit verhaal, hoe onbegrijpelijk soms ook, je toch niet loslaat." Katja de Bruin in VPRO Boekengids.

  "[...] Dan wil je als lezer direct door naar deel 2, alsof je een Netflix-serie kijkt. In plaats van een omvangrijke, traditionele historische roman krijgen we de geschiedenis in brokjes en vanuit verschillende perspectieven opgediend. Slim. Het sluit aan bij deze tijdsgeest en kan een nieuwe generatie lezers naar de literatuur lokken." Lotte Jensen in de Volkskrant.

  "Stukje bij beetje ontleedt Nordenhof de troosteloze levens van haar hoofdpersonages en laat zien hoeveel van hun dromen, illusies en idealen op de werkelijkheid kapot zijn gesprongen. [...] Daarbij lijkt Nordenhof er ook een haast sadistisch genoegen in te scheppen om haar lezer altijd net een beetje op het verkeerde been te zetten. Een wat ongerichte scène kan binnen een paar zinnen omslaan naar een levensveranderende gebeurtenis. Een nogal mak personage kan plots uitbarsten in geweld. De stijl is zwevend, soms zoekend haast, maar op het eind van de dag is meer dan duidelijk wie hier nu eigenlijk de teugels in handen heeft." Jonathan van der Horst op Tzum.

  De vertaler ontving voor deze vertaling een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds. De uitgave werd ondersteund door Stichting Leonora Christina.

2023

• Josefine Klougart: Dit zou allemaal van jou kunnen zijn

  📖 roman, verschenen bij Oevers; oorspronkelijke titel: Alt dette kunne du få (Kopenhagen, 2021)

  "Het schrijven is voor [Barbara] de enige mogelijkheid een patroon te ontdekken in al die losse gebeurtenissen uit het verleden. Zij ziet het zo, verwoord in een prachtig beeld: ‘Het zijn immers ook niet de appelbomen uit onze jeugd waar we over schrijven, het is de weemoed waarmee ze zijn bekleed waar we onze handen naar uitstrekken.’ Een zin als deze is tekenend voor dit hele boek, vol associatief proza in een beeldende stijl. " Kester Freriks in NRC ★★★★☆

  "Haar stijl is beeldend, poëtisch, impressionistisch. Losse flarden tekst vormen samen een volledig beeld van een gezin, en de sporen die de opvoeding nalaat. Daarbij kijkt Barbara terug naar haar voorouders, en vooruit als ze zelf moeder wordt. Scherp en tegelijk vol liefde analyseert Klougart via de sensitieve Barbara de verhoudingen tussen ouders onderling, tussen ouders en kinderen, en die tussen de zussen." Elizabeth Kooman in Trouw.

  "Klougart weeft dit fijnmazige web van betekenissen in een beeldrijke, reflectieve taal, die dan eens poëtisch en inleefbaar is, zoals in: ‘ze moet zich tegelijkertijd gigantisch sterk en hulpeloos als een langpootmug in een kinderhand hebben gevoeld’. Of nog, over de ogen van een angstig paard, waarin ‘het witte zichtbaar wordt als lakens die uit een raam worden geschud in een donkere straat’. Ik kan doorgaan met citeren, want frappante, beklijvende beelden als deze zijn er voor het oprapen." Jen de Groeve op Mappalibri.

  De vertaler ontving voor deze vertaling een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds. De uitgave werd ondersteund door Stichting Leonora Christina.

• Glenn Bech: fragment uit Het vaderschip

  📄 romanfragment, verschenen in Terras #24 'Babel'; oorspronkelijke titel: Farskibet (Kopenhagen, 2021)

2022

• Victoria Kielland: Mijn mannen

  📖 roman, verschenen bij Oevers; oorspronkelijke titel: Mine menn (Oslo, 2021)

  Genoemd als een van de beste boeken van 2022 door Christophe Vekeman en John Vervoort in De Standaard.

  "Dit boek is echt een staaltje van zintuiglijk, gedurfd, adembenemend impressionisme. Hoe langer deze schrijfster volhard in haar wilde, ongrijpbare schriftuur, hoe effectiever die stijl wordt en hoe meer je als lezer wordt meegetrokken in de waanzin van de hel waarin het hoofdpersonage gedwongen is te leven." Christophe Vekeman in Pompidou op radio Klara

  "Wie het eerste hoofdstuk van Mijn mannen van de Noorse Victoria Kielland leest, kan niet anders dan in absolute bewondering staan voor de manier waarop zij beschrijft hoe Brynhild, ‘zeventien jaar en gloeiend’, haar seksualiteit ontdekt en opgaat in de extase met de erfgenaam van de rijke Noorse familie waar zij in 1876 als dienstmeisje werkt. Elke haarscherp geformuleerde zin siddert van de lust en de begeerte." John Vervoort in De Standaard ★★★★★

  "En het enge is dat je – vermits je je kunt openstellen voor de geuren, de kleuren, voor hoe het bruist en hoe het bederf stroomt in Bella’s aderen – bijna versmelt met deze vrouw en (een mate van) begrip krijgt voor waarom ze al waarvan ze houdt kapot wil maken." Marjolijn de Cocq in Parool.

  "De Noorse heeft drie jaar aan Mijn mannen gewerkt en een groot deel op haar mobiele telefoon geschreven. Het resultaat is een kundig geslepen diamant. Kielland is een groot talent en nu al een absolute aanwinst voor de literatuur." Laurent De Maertelaer in HUMO ★★★★☆

  "Van dienstmeisje tot seriemoordenaar, zo kun je de onthutsende saga van de Noorse Belle Gunness (1859-1908) samenvatten. Eind negentiende eeuw emigreerde ze als ‘Brynhild’ naar Amerika en veranderde haar naam in Belle Gunness. Victoria Kielland tuurt in de afgrond van een gebroken vrouw, een ontspoorde moeder, die het bloed laat gutsen uit een stoet mannen en minnaars." Dirk Leyman in De Morgen

  "In de laatste helft schrijft Kielland veel subtieler en gelaagder, iets wat je bijvoorbeeld ook merkt aan de dramaturgische keuzes, waarmee ze het zichzelf niet makkelijk maakt, maar daardoor juist kan laten zien wat ze aan kan. De hooggevoeligheid van Gunness snijdt dan door je ziel en je raakt er dan echt van overtuigd dat er een te groot hart in deze vrouw zat." Sebastiaan Kort in NRC ★★★★☆

  Victoria Kielland wint de Noorse Thorleif Dahl-prijs: Thorleif Dahls pris 2022 til forfatteren Victoria Kielland (29 september 2022)

  De vertaler ontving voor deze vertaling een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds. De uitgave werd ondersteund door Stichting Leonora Christina.

• Tor Ulven: Vervanging

  📖 roman, verschenen bij Oevers; oorspronkelijke titel: Avløsning (Oslo, 1993)

  "Ulven is een meester in het doseren, steeds krijg je brokjes informatie over wat er ooit is misgegaan, maar nooit vertelt hij het hele verhaal. Hij nodigt de lezer uit om in het hoofd van deze eenzame mannen te kruipen en om door hun ogen naar de wereld te kijken." Peter Swanborn in de Volkskrant.

  "Een fragmentarisch bijna poëtisch verhaal in prachtige taal geschreven, waardoor je als lezer aan het denken wordt gezet." B. Handgraaf (NBD Biblion)

2021

• Olga Ravn: Het personeel

  📖 roman, verschenen bij Das Mag; oorspronkelijke titel: De ansatte (Kopenhagen, 2018)

  Genoemd als een van de beste boeken van 2021 door de Volkskrant Boekenraad, Knack Focus, NRC, BRUZZ en Dagblad van het Noorden.

  "Ravn wrikt haar taalmes recht tussen de ribben en doet je nadenken over onze fragiele harten. Het leverde haar terecht een plek op de shortlist van de International Booker Prize op, en een verplichte stek in uw boekenkast." Roderik Six in Knack ★★★★★

  "Het personeel werd zopas door Michal van Zelm loepzuiver naar het Nederlands vertaald, het leest als ‘een langzame explosie’." Elisabeth Francet op De Leesclub van Alles

  "Thomas Heerma van Voss en Maarten Goethals lezen Het personeel vooral als een (literair-filosofische) verhandeling rondom de vraag: wat is een mens? Hierin zou ik een stapje verder willen gaan: ik denk dat Het personeel de deconstructie van die vraag is." Jeroen van Rooij op De Reactor

  "Het proza van Ravn gaat over ervaringen. Over wat mensen mensen maakt – juist door een futuristisch verhaal te vertellen kan ze teruggaan naar de kern van ons menszijn, naar het begin, toen we allemaal verzamelaars waren. Tasten, ruiken, verlangen, verbinden: dit is een nieuw soort sciencefiction." Persis Bekkering in Passaporta Magazine

  "De mensachtigen vragen zich af of gevoelens van ongemak die ze ervaren in hun omgang met mensen louter het resultaat zijn van hun laatste update. Gevoelens van beklemming gaan zowel de mensen als de mensachtigen beheersen, beklemming die Ravn goed weet over te dragen op de lezer." Hans van der Heijde in de Leeuwarder Courant ★★★★★

  "Een klein boekje van 133 pagina’s maar met een groots effect. Dit verhaal blijft voorlopig in mijn hoofd zitten. De kern is de filosofische vraag: wat maakt een mens een mens?" André Stikkers in De Volkskrant

  "Het verhaal lijkt aanvankelijk wat plotloos op een voor sciencefiction afgekloven ontknoping af te stevenen, maar dat is vertekend beeld. Het einde is even onthutsend en onverwacht als logisch voortkomend uit het voorafgaande." Anne-Claire Verham op Hebban ★★★★☆

  "Het personeel is een boek waar je je enigszins in moet vechten, en dat vechten loont. Voor mij kwam de roman tot bloei toen ik geen verwantschap meer probeerde te voelen met één afzonderlijke stem, maar me overgaf aan de sfeer van de kleine, geïsoleerde ruimtes op dat schip." Thomas Heerma van Voss in De Groene Amsterdammer

  "Alsof Schopenhauer of Heidegger zich waagden aan hardcore sciencefiction: zo valt Het personeel nog het best te beschrijven." Maarten Goethals in De Standaard ★★★☆☆

  "Over het algemeen ben ik geen groot liefhebber van sciencefiction, maar Ravn weet te verleiden tot doorlezen dankzij de fragmentarische opzet (de informatie wordt mondjesmaat weggegeven) en de onmiskenbaar literaire stijl van Het personeel." Dieuwertje Mertens in Het Parool

  "Het wemelt van de thema’s en onderliggende gedachten in Het personeel, maar die wil ik je graag zelf laten ontdekken. Eén aspect zal ik hier nog bespreken: geur. Geur is overheersend in het boek, meer nog dan zicht en tast." Sigrid Lensink-Damen op Fantasize.

  Brief aan de minister: Maarten van der Graaff heeft een leestip voor minister Karien van Gennip van Sociale Zaken - artikel van het Literair Schaduwkabinet op de website van literair festival ILFU.

  Interviews met Olga Ravn over Het personeel

  ‘Nogal wat klimaatactivisten proberen hun medemensen een slecht geweten aan te praten, maar oppervlakkige gedragswijzigingen maken niets uit.’ Marnix Verplancke in De Standaard. (Een verkorte versie van dit interview is verschenen in Het Parool.)

  ‘Waarom zou ik schrijven voor mensen met wie ik het niet eens ben?’ Persis Bekkering in NRC.

  Olga Ravn is op het Crossing Border-festival in Den Haag geïnterviewd door Persis Bekkering. Lees ook het artikel van Joost de Vries in de Crossing Border-special van de Groene Amsterdammer: De bijna-human-beings weten raad.

  De vertaler ontving voor deze vertaling een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds. De uitgave werd ondersteund door Stichting Leonora Christina.

• Daniel Dencik: Wielerhart

  📖 literaire wieleressays, verschenen bij Oevers; oorspronkelijke titel: Sportshjerte (Kopenhagen, 2017)

  "Dencik benadert de wielersport als een liefhebbende denker. Ter afwisseling van de wielerfilosofie spreekt hij regelmatig Deense profs. Dat levert schitterende hoofdstukken op [...] ze gooien er moeiteloos de ene interessante beschouwing na de andere uit – Juul-Jensen terwijl hij zo nu en dan even opkijkt uit Reis naar het einde van de nacht van Céline. Prachtig, ligt er zomaar een instant literaire wielerklassieker naast je bed."  Bert Wagendorp in De Muur.

  "[Dit heerlijke boek van Dencik] is een regelrechte voltreffer. Iedereen met een wielerhart zal de teksten omarmen."  Frank van Leeuwen op wielertochten.nl.

• Josefine Klougart: fragment uit New Forest

  📄 romanfragment, verschenen in Terras #20 'Scandinavië'; oorspronkelijke titel: New Forest (Kopenhagen, 2016)

• Jonas Rolsted: fragment uit Organe Remain

  📄 Christuslegenden, verschenen op de website van Terras in het kader van het Scandinavië-nummer; oorspronkelijke titel: Organe Remain (Kopenhagen, 2018)

2019

• Lili Elbe: Van man naar vrouw

  📖 biografische roman, verschenen bij Oevers; oorspronkelijke titel: Fra Mand til Kvinde (Kopenhagen, 1931)

  "Lili Ilse Elvenes, beter bekend als Lili Elbe (of, zo u wilt ‘The Danish Girl’ – haar verhaal werd in 2015 verfilmd) is de beroemdste patiënte van de legendarische arts Magnus Hirschfeld, die de basis legde van hoe vandaag de dag transgender personen medisch en psychologisch worden begeleid. Onder de hoede van deze seksuoloog onderging Elbe, geboren als Einar Wegener, vijf operaties om haar het lichaam van een vrouw te geven. Haar diepste wens werd haar fataal. Elbe overleed in 1931 in Dresden aan de complicaties van de laatste ingreep." Roos van Rijswijk, NRC Boeken

  "Het oorspronkelijke manuscript stamt weliswaar uit 1931, maar tijdens het lezen merk je dat helemaal niet. Er is namelijk sprake van een heldere vertaling door Michal van Zelm. De biografie van Lili Elbe is daardoor dan ook een goed leesbaar, zeer belangrijk en interessant boek." queerboeken.nl

  Voor de Maand van de Geschiedenis selecteerde boekhandel Savannah Bay twaalf titels die je moet lezen rondom het thema Zij/Hij. Van man naar vrouw was er een van.

  De vertaler ontving voor deze vertaling een projectsubsidie van het Nederlands Letterenfonds.

• Caroline Albertine Minor: Chronicle-dagboeken

  📄 festivalblogs; verschenen op de website van The Chronicles tijdens het internationale literatuurfestival Crossing Border.

2018

• Josefine Klougart: Een van ons slaapt

  📖 roman, verschenen bij Oevers; oorspronkelijke titel: Én af os sover (Kopenhagen, 2012)

  🎉 Deze vertaling is bekroond met de Amy van Marken vertaalprijs.

  "Klougart beschrijft een vrouw die terugkeert naar het ouderlijk huis als ze hoort dat haar moeder op sterven ligt. Herinneringen aan het thuis van vroeger met haar ouders en haar zussen, aan haar overleden echtgenoot en de scheiding van de nieuwe vriend lopen in een mijmerende aaneenschakeling van impressies in elkaar over. Niemand heeft een naam, alles blijft in neutrale termen en toch is het zo persoonlijk. Veel is herkenbaar, scherpte naast dromerigheid, maar alles even schitterend geschreven." Lidewijde Paris in Nieuwsweekend. (vanaf 5:26)

  "Een van ons slaapt is het soort boek waarin de lezer tussen de beeldtaal verloren placht te lopen, maar op den duur genoegen neemt met de taal op zich. Want die is prachtig." Dirk Degraeve op i.Book. ★★★☆☆

  Deze uitgave werd ondersteund door Stichting Leonora Christina.

  🎵 In 2021 maakte Commune N een audiobewerking van deze vertaling: EVOS. Het werk kan worden beluisterd op Bandcamp (geen account nodig) en op Spotify.

2015

• Søren Kierkegaard: Mijn schrijverswerkzaamheid

  📖 filosofie, verschenen bij Damon; oorspronkelijke titels: Synspunktet for min Forfatter-Virksomhed (Kopenhagen, 1859), Om min Forfatter-Virksomhed (1851), Den bevæbnede Neutralitet (onuitgegeven manuscript uit 1848-1849)

  Deze vertaling maakt deel uit van de reeks Kierkegaard Werken, de Nederlandse Kierkegaard-editie.

  "Zeker voor de beginnende Kierkegaard-lezer bieden deze drie zelf-interpretaties een boeiende inkijk op de wijze waarop de Deense denker de conditie van de moderne mens radicaal heeft doorgedacht en die tot de thematische kern van zijn schrijverschap heeft gemaakt. Zoals ook benadrukt door Richard Purkarthofer in het verhelderende nawoord van Mijn schrijverswerkzaamheid, interpreteerde Kierkegaard de moderne mens als een in essentie gespleten en van zichzelf vervreemd wezen, dat een gefragmenteerd en een zogenaamd ‘esthetisch’ leven leidt en dat bovendien zonder veel ruggensteun en in volle ‘vertwijfeling’ op zoek moet gaan naar een waarachtig zelf. [...] Gecombineerd met de voortreffelijke vertaling door Michal van Zelm [...] zorgt [Purkarthofers] visie ervoor dat dit meest recente deel van de Kierkegaard Werken er opnieuw één is waarmee op een kwalitatief hoogstaande manier een gemis binnen het Nederlandse taalgebied is opgevuld wat filosofische vertalingen betreft." Kjell Bleys in Algemeen Nederlands Tijdschrift voor Wijsbegeerte.

  "Voor u ligt een vlotte Nederlandse tekst. Blinde vlekken worden opgehelderd in de talrijke voetnoten. Waar nodig, raadpleeg het nawoord. Kierkegaard schrijft prachtige literaire teksten, doorspekt met ongewone vondsten, uitgesponnen en weergaloze vergelijkingen, kritisch, spottend, ironisch, ontmaskerend of ‘deconstructief’ zoals we het tegenwoordig graag hebben. Niet gemakkelijk maar wel met inhoud." Rit Van den Bergh in Acta Comparanda (december 2015).

Verwacht

• Knut Hamsun: Hoe het groeide

  📖 roman, verschijnt september 2024 bij Oevers; oorspronkelijke titel: Markens Grøde (Oslo, 1917)

Etc.

• Wizards behind the words: the unsung heroes of Danish literature: short interview with The Copenhagen Post (2019)