Kennisbank

Talendossiers zijn dossiers waarin steeds één specifieke talencombinatie centraal staat en vanaf twee kanten wordt belicht: door een expert die uit het Nederlands vertaalt in de betreffende vreemde taal én door een expert die in omgekeerde richting werkt. De auteurs schetsen de positie van hun vertaalrichting in de lokale context, en zoomen in op verschillende taal- en cultuurspecifieke elementen waar ze in hun vertaalpraktijk mee te maken krijgen. Op deze overzichtspagina leidt Gys-Walt van Egdom de TalenDossiers in. De linkjes naar de verschillende bijdragen staan onder aan de pagina.

Elk jaar organiseert de European Association for Machine Translation (EAMT) een conferentie rond ontwikkelingen op het gebied van machinevertaling. Dit jaar was er extra aandacht voor literair vertalen. Gys-Walt van Egdom was erbij en schreef een verslag.

Op deze pagina lees je hoofdstuk 2.9. uit Alles verandert altijd. Perspectieven op literair vertalen. In dit hoofdstuk gaat Gys-Walt van Egdom in op de toepasbaarheid van technologische vertaalhulpmiddelen.

Op deze pagina lees je hoofdstuk 2.8. uit Alles verandert altijd. Perspectieven op literair vertalen. In dit hoofdstuk reflecteert Paul Claes op de onderlinge relaties tussen (vertaalde) teksten.

Op deze pagina lees je hoofdstuk 1.2. uit Alles verandert altijd. Perspectieven op literair vertalen. In dit hoofdstuk bespreken Christophe Declercq en Gys-Walt van Egdom strategieën die (beginnende) literair vertalers kunnen toepassen om hun professionele zichtbaarheid te verhogen.

Vertalen is een doelmatige activiteit. Op het doel van een vertaling kun je scherpstellen, onder andere door ter voorbereiding op je opdracht een vertaalrelevante tekstanalyse uit te werken. Maar ook als de doelstellingen minder expliciet zijn, mag je aannemen dat een vertaler een bepaald doel voor ogen heeft. Idealiter ben je je bij elke zin die je vertaalt wel bewust van het doel van de vertaling. De ene keer toets je de gevonden oplossing expliciet aan dat doel, de andere keer los je een vertaalprobleem bijna zonder na te denken op. In deze bijdrage gaat Gys-Walt van Egdom dieper in op het thema ‘vertaalstrategieën’.

Als je je goed wilt voorbereiden op een vertaalopdracht, kan het nuttig zijn om een ‘vertaalrelevante tekstanalyse’ te maken. In dit artikel legt Gys-Walt van Egdom uit wat een dergelijke analyse inhoudt en hoe je er het meeste profijt uit kunt halen.

Wat kan de vertaaltechnologie en wat kan ze niet? De kwestie lijkt beslecht in het dossier over Vertalen en technologie. Toch duikt er, uit onverwachte hoek, ineens een tooltje op dat flink aan de poten van onze diepste overtuigingen zaagt. Gys-Walt van Egdom onderzoekt eind 2022 de vertaalcapaciteiten van het nieuwe ChatGPT.

Literaire vertaling en technologie: het lijkt een ongelukkige combinatie. Maar is dit wel zo? In dit dossier wordt er gekeken naar (taal)technologische ontwikkelingen en de impact die ze hebben op de werkzaamheden (en de positie) van de vertaler.

Bijna elk jaar wordt er door organisaties als Nimdzi en TAUS een inventarisatie gemaakt van de beschikbare taal- en vertaalsoftware. Anno 2022 zijn er een paar honderd applicaties op de markt die vertalers en tolken kunnen gebruiken. Wat moet je met al die software? Hoe kun je als vertaler bepalen welke tool nuttig is en welke niet?