Kennisbank

Hoe de computer kan helpen, maar je ook voor de voeten kan lopen bij het vertalen.

Ik sta hier voor de wetenschap. Om precies te zijn, voor de descriptieve vertaalwetenschap. Dit betekent dat ik vertalingen niet beoordeel of ze goed of slecht zijn, maar dat ik deze analyseer en probeer te achterhalen waardoor verschillen in vertalingen van dezelfde tekst zijn ontstaan.

Er is, denk ik, een taalverandering gaande bij de Nederlandse trappen van vergelijking. Worden die van oudsher gevormd door -er en -st aan het grondwoord toe te voegen, zo zien we de laatste tijd meer en meer het gebruik van meer en meest.

Eind jaren 90 werd ik door een ambitieuze toneelmaker benaderd: of ik in een megaproject wilde stappen dat rond Zangezi, een lang gedicht van de Russische futurist Velimir Chlebnikov, zou gaan draaien. Het idee was dat Zangzi vertaald,op muziek gezet en geënsceneerd zou worden, om vervolgens in een circustent op het Museumplein te worden opgevoerd.

Er zijn een paar dingen waarvan je zou kunnen zeggen dat ze vertalen uit het Japans net dat tikje anders maken dan uit pakweg het Engels of het Frans.

Ik herinner me nog de plek waar ik ‘Ja’ zei op de vraag van Iannis of ik het zou zien zitten The Pale King samen met hem te vertalen. Iannis heb ik leren kennen na de dood van David Foster Wallace in 2008, toen we elkaar in een Indiaas Restaurant in Brussel, waar ik toen woonde, ontmoetten om een essay te schrijven over Wallace’ oeuvre.

Dit lijkt niet te kloppen. Kennelijk heeft Peter Bergsma zich van spreekster vergist. Geeft u toe: het beeld dat u allen in gedachten hebt bij het lezen van deze vacature is dat van een Spaanse, Mexicaanse of Argentijnse María del Carmen, Ana Cristina of eenvoudigweg Marisol, bij voorkeur in een rode flamencojurk met witte stippen of een tangojurk.

Botanisten en zwarte kraaien: over het vertalen van literaire non-fictie en van natuurboeken in het bijzonder. Lezing door Nico Groen op de symposiumdag van de Literaire Vertaaldagen 2022.

Vertaler is het mooiste beroep dat er is, niet alleen omdat je continu in twee werelden tegelijkertijd zit, maar vooral omdat je er voortdurend iets bijleert. Het houdt niet op: steeds kom je in je bronteksten weer dingen tegen die je nog even moet checken om zeker te weten dat je er niet naast zit en ze op de juiste manier naar je eigen taal, in mijn geval is dat Duits, hebt vertaald. Je zou dus kunnen zeggen dat je als vertaler in een vervolgopleiding zit die nooit ophoudt.

Net als onze Vlaamse vrienden had ik problemen met het begrip ‘rentmeester’ toen ik het thema voor mijn lezing kreeg te horen. Daarvóór wist ik alleen dat ik iets over het vertalen van jongerenliteratuur moest vertellen op dit symposium. Ik had mezelf, en jullie, nog nooit als rentmeesters gezien. Wat werd er eigenlijk mee bedoeld?