Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2023 voor Ton Naaijkens

'Vertaler, vertaaltheoreticus én vertaalpoliticus. Ton Naaijkens heeft zich gedurende zijn hele carrière, en nog altijd, ingezet om aan vertaling in het cultuurleven en vooral in het hoger onderwijs een plek te geven.' 'Ook dit engagement kwam en komt voort uit de overtuiging dat het vertalen een eigen waarde en waardigheid heeft, een fenomeen dat het waard is niet alleen verdedigd, maar ook ontwikkeld te worden', aldus de jury.

Ton Naaijkens (1953) debuteerde als vertaler in 1977 en zijn oeuvre omvat inmiddels meer dan 170 vertalingen van tientallen moderne Duitse dichters, onder wie Elke Erb, Barbara Köhler en Friederike Mayröcker. Hij vertaalde ook talrijke en vaak complexe prozateksten van Günter Grass, Bertolt Brecht, Robert Musil en Stefan Zweig. Het vertalen van de gigant Paul Celan, wiens poëtisch werk door velen als onvertaalbaar werd geacht en in elk geval alles van de vertaler vraagt, geldt echter als zijn levenswerk. Eind jaren negentig leidde dat tot de eerste publicaties van gedichten, in 2003 uitmondend in Verzamelde gedichten (Meulenhoff), en in 2020 tot een herziene en uitgebreide versie in Verzameld werk (Atheneum – Polak & Van Gennep). Naaijkens is emeritus hoogleraar Duitse Letterkunde alsmede Vertaalwetenschap aan de Universiteit Utrecht, waar hij ook directeur van het Expertisecentrum Literair Vertalen was en coördinator van de researchmaster Literair Vertalen. Hij is een van de oprichters van het tijdschrift Filter en co-auteur van het standaardwerk Denken over vertalen (Uitgeverij Vantilt) en van Vertalen in de Nederlanden. Een cultuurgeschiedenis (Boom).

Martinus Nijhoff Vertaalprijs

Sinds 1955 reikt het Prins Bernhard Cultuurfonds jaarlijks de Martinus Nijhoff Vertaalprijs uit ter bekroning van bijzondere oeuvres op het terrein van literair vertalen. Aan de prijs is de naam verbonden van Martinus Nijhoff, dichter, zelf ook vertaler en voormalig bestuurslid van het toenmalige Prins Bernhard Fonds. De prijs is bestemd voor vertalers die vertalen in en uit het Nederlands. Elk jaar wordt een vertaler die vertaalt in het Nederlands bekroond. Eens in de vijf jaar – bij elk lustrum van het Cultuurfonds – krijgt tevens een vertaler die vertaalt uit het Nederlands de prijs toegekend. Aan de prijs is een bedrag verbonden van € 50.000. Het is daarmee de grootste vertaalprijs van Europa.

Jury

De jury van de Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2023 bestaat uit Henk Pröpper (voorzitter), Romkje de Bildt (secretaris), Marjoleine de Vos, Stella Linn, Eric Metz, Jan Willem Bos en Henri Bloemen. Eerdere winnaars van de prijs in de afgelopen jaren waren onder meer Hans Boland, Jeanne Holierhoek, Babet Mossel en Rokus Hofstede. Vorig jaar ging de prijs naar vertalersduo Margreet Dorleijn en Hanneke van der Heijden.

Uitreiking

Wil je bij de uitreiking zijn op donderdag 11 mei 2023 om 17:00 uur in De Duif in Amsterdam? Je kunt je hier aanmelden.