Negen nieuwe lezingen in de Kennisbank van het ELV
In het kader van de online cursussen organiseerde het ELV dit najaar een reeks van zeven openbare lezingen. Op veler verzoek zijn deze nu opgenomen in de Kennisbank. Ook zijn de workshops die Goedele De Sterck en Alfred Schaffer gaven in het kader van de cursussen nu terug te kijken.
Van 14 september tot en met 2 november organiseerde het ELV een reeks openbare lezingen. Zeven lezingen van experts waren niet alleen voor de cursisten beschikbaar, maar voor alle belangstellenden. Inmiddels zijn al deze lezingen opgenomen in de Kennisbank van het ELV. Daarnaast zijn ook delen van de workshops van Alfred Schaffer van Goedele De Sterck beschikbaar gesteld. Goedele De Sterck gaf een workshop over de Leerlijn Literair Vertalen aan deelnemers aan de professionaliseringscursus en Alfred Schaffer over het vertalen van poëzie aan de deelnemers van de cursussen literair vertalen Afrikaans-Nederlands en Nederlands-Afrikaans.
De volgende lezingen zijn opgenomen in de Kennisbank:
1. Een inleiding tot het vertalen van toneelteksten
Datum: 14 september
Spreker: Maaike van Rijn, literair (toneel)vertaler uit het Zweeds, Noors, Engels en Duits
Wat is er bijzonder aan het vertalen van toneel? En wat moet je weten over de theaterwereld, voor en achter de schermen, als je als toneelvertaler zou willen beginnen?
2. Kinder- en jeugdliteratuur, hoe leuk is dat?
Datum: 28 september
Spreker: Rolf Erdorf, prijswinnend vertaler van kinder- en jeugdliteratuur uit het Nederlands in het Duits
Vertalen is een serieus vak maar wordt lang niet altijd au serieux genomen. Dat geldt nog meer als het – o, leuk! – om kinder- en jeugdliteratuur gaat. Bovendien meent (bijna) iedereen te weten wat 'goed voor kinderen' is en wat niet. Voorlezen is goed. Lezen ook. Er bestaan zelfs boeken speciaal geschreven voor kinderen die 'niet zo'n zin hebben in lezen'. Bijzonder leuke boeken dus? En welke boeken maken mij als vertaler blij? En wat als je oud en ouder wordt? Kun je dan nog voor de jeugd van tegenwoordig blijven vertalen?
3. Denken over vertalen voor vertalers
Datum: 5 oktober
Spreker: Désirée Schyns, hoofddocent vertalen Frans-Nederlands en vertaalwetenschap (Universiteit Gent)
In haar lezing laat Désirée Schyns praktijkvertalers kennis maken met een aantal begrippen die in de vertaalwetenschap gangbaar zijn om het complexe fenomeen van vertalen te kenschetsen. Het gaat bijvoorbeeld om skopos, vertaalinterpretatie, equivalentie en vertaling als transformatie. Daarnaast gaat ze nader in op (niet geëxpliciteerde) normen en conventies die bij de verwachting over een goede vertaling een rol spelen.
4. Stijl in vertaling
Datum: 12 oktober
Spreker: Rokus Hofstede, literair vertaler Frans-Nederlands en winnaar Martinus Nijhoffprijs 2021
Een literaire vertaler heeft een artistieke verantwoordelijkheid voor zijn of haar tekst. Wie vertaalt kan zich om zijn vertaalkeuzes te rechtvaardigen niet verschuilen achter de stijlkenmerken van de auteur, achter de structurele eigenschappen van de brontaal of achter de normen en geplogenheden van de doeltaal. In deze lezing gaat vertaler Rokus Hofstede vanuit zijn eigen vertaalpraktijk in op een paar stilistische kwesties die in het verlengde van die verantwoordelijkheid liggen, onder meer 'brontaalgerichtheid' versus 'doeltaalgerichtheid', dialect en register en de positieve en negatieve functies van clichés.
5. Het schrijven van vertaalkritiek
Datum: 19 oktober
Spreker: Elies Smeyers, literair vertaler, docent, vertaalwetenschapper en redactielid Filter. Tijdschrift over vertalen
Vertaalkritiek. Wat is het en hoe begin je eraan? In deze lezing gaan we op zoek naar een antwoord op deze vragen aan de hand van enkele inzichten uit de vertaalpraktijk en de vertaalstudies.
6. Nederlandse literatuur in (post)koloniaal perspectief
Datum: 26 oktober
Spreker: Yra van Dijk, hoogleraar moderne Nederlandse letterkunde in mondiaal perspectief (Universiteit Leiden)
De Nederlandstalige letteren zijn lang niet zo klein als ze er op de landkaart misschien uitzien. In deze lezing verkennen we de invloed van Indische, Caribische en Zuid-Afrikaanse teksten op de literatuurgeschiedenis van de Lage Landen. Welke gemeenschappelijke kenmerken hebben zulke koloniale en postkoloniale verhalen? En hoe kunnen we ze betekenis geven in het licht van een vaak gewelddadige geschiedenis? Ook gaan we na wat de belangrijkste hedendaagse voorbeelden zijn, en of migrantenauteurs ook 'postkoloniaal' gelezen kunnen worden.
7. De onverbiddelijke aantrekkingskracht van het vertalen
Datum: 2 november
Spreker: Abdelkader Benali, bekend schrijver en pleitbezorger van (vertaalde) literatuur
Vertalen is opwindend. Vertalen is spannend. Vertalen is schaken op vier borden. Vertalen is verrijkend. Vertalen is ingewikkeld. Vertalen is aanstekelijk. Hoe vertellen we het spannende verhaal van het vertalen? Abdelkader Benali doet een poging aan de hand van zijn eigen vertaalervaringen en zijn relatie als schrijver tot vertalers, met daarbij een sterke nadruk op de maatschappelijke rol die vertalers spelen.
8. Een persoonlijke invalshoek op het vertalen van poëzie
Datum: 4 november
Spreker: Alfred Schaffer, dichter, vertaler en docent aan de vakgroep Afrikaans en Nederlands van de Universiteit Stellenbosch
Op 4 november gaf Alfred Schaffer tijdens de afsluitende vice-versavertaalworkshop een lezing over het vertalen poëzie aan de deelnemers van de cursussen literair vertalen Afrikaans-Nederlands en Nederlands-Afrikaans.
9. Van beginner tot expert aan de hand van PETRA-E
Datum: 11 november
Spreker: Goedele De Sterck, literair vertaalster en docente en onderzoekster aan de Universiteit van Salamanca
Met de Leerlijn Literair Vertalen kunnen vertalers hun niveau van bekwaamheid bepalen en hun studieprogramma plannen. Opleiders kunnen de Leerlijn gebruiken om het niveau van de programma's die zij aanbieden te definiëren en hun curricula te ontwerpen en professionele vertalers kunnen de Leerlijn gebruiken om te beslissen waar zij zich specifiek op willen toeleggen. De Leerlijn biedt ook een praktisch instrument voor instellingen die zich beleidsmatig met literair vertalen bezighouden.
