Kennisbank

Eind jaren 90 werd ik door een ambitieuze toneelmaker benaderd: of ik in een megaproject wilde stappen dat rond Zangezi, een lang gedicht van de Russische futurist Velimir Chlebnikov, zou gaan draaien. Het idee was dat Zangzi vertaald,op muziek gezet en geënsceneerd zou worden, om vervolgens in een circustent op het Museumplein te worden opgevoerd.

Hoe gaan mensen met elkaar om in het boekenvak? En hoe verhoud jij je als (beginnend) vertaler tot de andere spelers in het boekenvak? Net als in de rest van de wereld is er ook hier verschil tussen theorie en praktijk: in de praktijk houdt niet iedereen zich aan de regels, voor zover die er zijn. Dit stuk is niet bedoeld om regels voor te schrijven, maar om te laten zien hoe het ecosysteem in elkaar zit en om je een aantal handvatten te geven om goed in dat systeem te kunnen functioneren. En hopelijk draag je je steentje bij aan het verbeteren ervan.

Tot voor kort waren de competenties van de literair vertaler gehuld in een abstracte, moeilijk te (be)vatten en haast geheimzinnige nevel die de navigatie bemoeilijkte en menigeen op een dwaalspoor bracht. Keer op keer werd herhaald dat literair vertalers over talloze en zeer uiteenlopende competenties moeten beschikken, en daar bleef het vaak bij.

Er zijn een paar dingen waarvan je zou kunnen zeggen dat ze vertalen uit het Japans net dat tikje anders maken dan uit pakweg het Engels of het Frans.

Ik herinner me nog de plek waar ik ‘Ja’ zei op de vraag van Iannis of ik het zou zien zitten The Pale King samen met hem te vertalen. Iannis heb ik leren kennen na de dood van David Foster Wallace in 2008, toen we elkaar in een Indiaas Restaurant in Brussel, waar ik toen woonde, ontmoetten om een essay te schrijven over Wallace’ oeuvre.

De Nederlandse Taalunie is de beleids- en kennisorganisatie voor het Nederlands. In de Taalunie werken Nederland, Vlaanderen en Suriname samen om ervoor te zorgen dat het Nederlands een levendige en aantrekkelijke taal blijft en taalgebruikers wereldwijd worden ondersteund bij het gebruik van hun taal. De Taalunie is op verschillende terreinen actief en ondersteunt ook de professionaliteit van literair vertalers.

In deze samenvatting van Aaltonens artikel over toneelvertaling in het Handbook of Translation Studies staat de sociaal-culturele context waarin toneelstukken en hun vertalingen ontstaan centraal. Er wordt ingegaan op onder meer de oorsprong van toneelvertalingen, de verschillende vormen van toneelvertaling en de interpretatieverschillen die optreden bij het vertalen van toneel.

Max Porter opende de 22ste Literaire Vertaaldagen - die in het teken stonden van de relatie tussen vertaler, redacteur en schrijver - met de onlinelezing ‘Human Work: Thoughts on Translation’.

Hoe werk je samen met een uitgeverij? Wat doet een redacteur en wat kun je van hem of haar verwachten? Welke rol kun je spelen binnen de uitgeverij en wat kun je zelf bijdragen aan een vruchtbare samenwerking? Deze vragen en meer wil ik in dit artikel beantwoorden op basis van mijn ervaringen.

Elke vertaler krijgt er vroeg of laat mee te maken: onderhandelingen. Maar waarover kun je allemaal onderhandelen en hoe pak je dat aan? In deze gids van de Auteursbond vind je meer informatie en een aantal praktische tips.