Kennisbank

Edward van de Vendel is bij het grote publiek vooral bekend als de auteur van veelgelezen en veelbekroonde jeugdboeken als Misjka, Superguppie en Toen kwam Sam, maar ook als vertaler heeft hij zijn sporen al ruimschoots verdiend. Tenzij je de afgelopen decennia onder een steen hebt geleefd, heb je hoogstwaarschijnlijk al een van zijn Waanzinnige boomhut-vertalingen in handen gehad. Naast populaire, toegankelijke reeksen vertaalde hij ook tal van literaire jeugdauteurs. En sinds kort runt hij onder de vleugels van Singel uitgeverijen ook zijn eigen uitgeverij, Blauw Gras. Hoog tijd dus voor een gesprek.

Op deze pagina vind je een overzicht van artikelen, filmpjes en podcasts waarin vertalers van kinder- en jeugdliteratuur een inkijkje geven in de bijzonderheden van hun vak.

Maria Postema is vertaler Engels-Nederlands. Ze is specialist op het gebied van kinder- en jeugdliteratuur en met name op het gebied van YA-literatuur, als vaste vertaler van o.a. Jason Reynolds en Suzanne Collins. Daarnaast treedt ze regelmatig op om te vertellen over het vertaalvak. Speciaal voor dit Kennisbank-dossier legden we haar enkele vragen voor over het vertalen van YA, maar hadden we het ook uitgebreid over hoe je als beginnend vertaler aan opdrachten kunt komen en over het belang van werken aan je eigen zichtbaarheid.

Dit is het tweede deel van de module Kennismaking met literair vertalen. In de video vertellen vijf vertalers hoe je een literaire tekst kunt onderzoeken en begrijpen, zodat je deze zo goed mogelijk kunt vertalen. Wat moet je weten over de literaire en culturele context van een tekst? Na het kijken van de video leer je via opdrachten en leesmateriaal meer over cultuurspecifieke elementen, stijl en naslagwerken.

Op 11, 12 en 13 mei 2021 vond het CALT-congres (Computer-Assisted Literary Translation) plaats. Het evenement werd georganiseerd door STING (Swansea Translation and Interpreting Group) en zou in eerste instantie in april 2020 worden gehouden in Swansea (Verenigd Koninkrijk), waar ook de twee succesvolle CALT workshops plaatsvonden die in 2019 aan het congres voorafgingen. Vanwege de coronapandemie moesten de plannen echter uitgesteld en omgegooid worden, waardoor het congres uiteindelijk online werd gehouden. Lisa Horenberg, tevens een van de sprekers, deed verslag van het evenement.

Zichtbaarheid is zeer belangrijk voor (beginnend) literair vertalers, maar op welke manieren kan een vertaler zichtbaar zijn en hoe kun je dat bewerkstelligen? In deze weblecture laat Lies Lavrijsen aan de hand van verschillende voorbeelden zien hoe vertalers zichtbaar kunnen zijn en waarom dat van belang is.

Op 1 oktober, de dag na International Translation Day 2020, vond een online rondetafelgesprek plaats georganiseerd door het Goethe Institut, het belangrijkste instituut ter bestudering en bevordering van de Duitstalige cultuur. In het gesprek stond de toekomst van het gebruik van kunstmatige intelligentie (Artificial Intelligence; AI) in het literair vertalen centraal. Omdat dit onderwerp doorgaans voornamelijk in academische context wordt besproken, werd deze avond speciale aandacht besteed aan hoe technologische ontwikkelingen zich verhouden tot de vertaalpraktijk, in de hoop een brug te slaan tussen beide werelden. Lisa Horenberg deed verslag van het gesprek en de aansluitende Q&A-sessie.

Op veel carrièrevragen rond het vertalersvak is niet een eenduidig antwoord te geven. Daarom laten we negen vertalers hun verschillende perspectieven delen in de rubriek ‘Vertalers vertellen’.

Vertaal je weleens samen met een andere vertaler? Hoe werken jullie samen en wat zijn de voor- en/of nadelen? Zeven vertalers in en uit het Nederlands vertellen over hun ervaringen met duo- en meermansvertalingen.

Vertalers zijn niet altijd even zichtbaar. Waarom is het belangrijk dat vertalers voor het voetlicht worden gebracht? Hoe ervaar je de aandacht (of het gebrek eraan) voor vertalen en vertalers? Wordt het werk van vertalers voldoende gewaardeerd? Acht vertalers delen hun perspectief.